Antalya'da bir kişinin öldüğü, 17 kişinin yaralandığı ve 174 kişinin havada mahsur kaldığı teleferik faciasında bilirkişi raporu ortaya çıktı. 9 sayfalık bilirkişi raporunda 5 nolu teleferik direğinin flaş bağlantılarını sağlayan civatalarının koptuğuna yer verildi. Raporda, "5 nolu direğin flanş bağlantılarını oluşturan cıvataların yerlere saçıldığı ve deforme oldukları tespit edilmiştir. Cıvatalardaki deformasyonun çekme-kesmeye bağlı deformasyon olduğu anlaşılmıştır" denildi.
Ayrıca devrilmiş olan direk yanına gidildiğinde taşıyıcı-çekici halatları tutan makaralardan birisinin halatın etkisiyle deforme olduğu, halatın makaranın içerisine girdiği tespit edildi. Bilirkişinin 9 sayfalık raporunda devrilmiş olan direğin çekici ya da taşıyıcı halatların makara içerisine sıkışması ile kesici anahtarın görevini yapamaması sonucu halatın çekmeye bağlı olarak direğe moment uyguladığı ve direğin alttan ikinci katındaki flanşların cıvatalarının kopması ile birlikte direğin devrildiği tespitine yer verildi.
Yine devrilmiş olan direğin devrilme aşamasında makaranın arasına halatın girmesiyle makaranın deforme olduğu dolayısıyla halatın sıkışması ile değil cıvataların yükü taşıyamayıp kopması yüzünden direğin devrildiği kaydedildi. Teleferik direklerinin üzerindeki traverslerde çalışan lastikli makara gruplarının hangi periyotlarda değiştirildiğine dair tutanak ve kontrol formlarının bulunmadığına vurgu yapıldı. Yaşanan faciada 5 numaralı teleferik direğinin devrilmesiyle birlikte bir adet teleferik kabininin zarar gördüğü ve kabin alt platformunun çıktığı tespitine yer verildi. Devrilmiş olan direğin çekici ya da taşıyıcı halatların taşıyıcı makara içine sıkıştığı kesici emniyet görevini yapamaması ile birlikte çekmeye bağlı olarak direğe moment uyguladığı ve direğin devrildiği, direk üzerindeki flanşlarda bulunan cıvataların üzerindeki yükü taşıyamayıp koptuğu belirtildi. Yine cıvatalarda çekme-kesme kuvvetlerine bağlı deformasyon tespit edildiği görüşüne yer verildi.
SORUMLULAR TEK TEK BELİRTİLDİ
Bilirkişi raporunda Anet A.Ş. ile Megatower A.Ş. arasındaki sözleşmeye uyulmadığı, Anet A.Ş. Genel Müdürünün işveren vekili olmasından dolayı kaza ile ilgili eksikliklerde etkisinin olduğu belirtildi. Yine Anet A.Ş. nin Tünektepe Teleferik tesislerinden sorumlu Genel Müdür Yardımcısının kaza ile ilgili eksikliklerde etkisinin olduğu kaydedildi. Anet A.Ş. şirketi bünyesinde Tünektepe teleferik tesislerinin teknik sorumlusu Makine Mühendisinin etkisinin olduğu ifade edildi. Anet A.Ş. şirketinin iş sağlığı ve güvenliğinden sorumlu iş güvenliği uzmanının kaza ile ilgili bakım ve onarım işlerinin eksikliğinden kaynaklanan durumlar ile ilgili etkisinin olduğuna, MegaTower A.Ş. şirketi işveren veya işveren vekillerinin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı etkisine yer verildi.
MegaTower A.Ş. şirketi bünyesinde çalışan Tünektepe teleferik tesislerinin bakım ve onarım işlerinden sorumlu teknik personellerinin etkisi olduğu belirtildi. Yine MegaTower A.Ş. şirketine tanımlı iş güvenliği uzmanının bakım ve onarım işlerinden dolayı eksikliklerin takibinin yapılmamasından ve risk değerlendirmesini ile acil durum planlarının mevcut olmamasından dolayı etsinin olduğuna vurgu yapıldı.
Antalya Makina Mühendisleri Odası Başkanı ve Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Atmaca da teleferik kazasına ilişkin önemli açıklamalar yaptı.
Atmaca, "Mahsur kalan vatandaşlarımızın kurtarılmasından sonra artık teknik olarak daha fazla konuşma vakti. Bu tip kaldırma iletme ekipmanlarında eğer bakımlar zamanında ve olması gerektiği şekliyle yapılmışsa ve yılda bir kez yapılması gereken periyodik kontroller de yapılmışsa, kaza yaşanma olasılığı hemen hemen yok denebilecek düzeye kadar düşüyor. Böyle bir kaza olduysa o zaman bakım da yapılmışsa ya bakımda eksik bir şeyler bırakılmıştır veya periyodik kontrol sırasında bu eksikliklerin bırakıldığı tespit edilememiş anlamı taşıyor" ifadelerini kullandı.
'BAKIMDA NOKSANLIK OLMASAYDI, BU OLAY YAŞANMAYACAKTI'
Yanık kokusundan bahsedildiğine dikkat çeken Atmaca, "Bu bir sıkışma olasılığını gösteriyor. Metalin metale sürtünme olasılığını gösteriyor. Bu çelik halatlar üzerinde ilerleyen bir kabin. Hiçbir kabinin halattan çıkmadığını görüyoruz. Demek ki bir yerde bu makaralarda, makaraların üzerindeki kauçuk bir zemin var.
Bunların yapısına bakmak lazım. Acaba bunlar duruyor mu? Çelik çeliğe sürtme gibi bir alevlenme, bir ısınma oldu mu? Yanık kokusu bunu gösteriyor. Bir sıkışma olmuşsa tabii ki halat gerilmiştir. Kesinlikle kesici tertibat kesmiştir. Ama o anda direğe binen yüksek ağır yük civataların kesilmesine ve tamamen kopmasına neden olabilir.
Peki bu civatalar kopmalı mıydı? Bu civataların tahribatsız muayeneleri, olması gerektiği zaman yapıldı mı? Bilirkişiler bakım dosyalarını inceleyecek. Periyodik kontrolleri inceleyecek. Olay yerindeki bulguları birleştirecekler ve buna göre bir kanaate varacaklar. Ama gördüğümüz şu. Eğer bakımda herhangi bir noksanlık olmasaydı, kesinlikle bu olay yaşanmayacaktı" diye konuştu.
'PERİYODİK BAKIMLAR PİYASANIN VİCDANINA TERK EDİLMEMELİ'
19 Şubat-4 Mart arasında teleferiğe yapılan bakımın yeterli olup olmadığını da değerlendiren Atmaca, şöyle konuştu: "Her türlü makinenin bakımı için yeterli süreyi tanımak gerekiyor. Kaldı ki teleferik gibi bir tesisat mekanik ve elektrik aksamı çok yüksek olan sistemler. Bu sistemlerin bakımlarının çeşitli periyotları var ve nasıl yapılacağı, TSE 1709'da tanımlı. Aylık bakımlar var.
Yakın zamanda ağır bakımı dediğimiz yıllık bakımı da yapılmış. Yıllık bakımda civataların, kaynakların dayanımlarına da bakmak gerekiyor. Acaba bir gevşeme var mı? Bir deformasyon var mı? Bunun dışında paslanma veya korozyon var mı? Çelik halatlar üzerinde herhangi bir deformasyon var mı?
Bakın bunların bir gözle tespiti var, bir de tahribatsız malzeme muayenesi dediğimiz yöntem var. Bunu bakımcı firma yapamaz. Bunu üçüncü taraf muayene kuruluşu dediğimiz, bu konuda akredite bir şirketin yapması lazım. Hepsinden öte yıllık periyodik kontrol lazım. Bu bakımların gerçekten olması gerektiği gibi yapılıp yapılmadığını gösteren yıllık muayeneler. Bunların da kesinlikle kamusal bir denetim mekanizması içinde olmasını öneriyoruz. Piyasanın vicdanına terk edilmemeli."
KAPIYA 'GİRİLEMEZ' ŞERİDİ ASILDI
Teleferik kazası sonrasında Tünektepe teleferik hattı girişine, emniyet ekipleri tarafından 'Girilemez' şeridi asıldı. Teleferik kazasından haberdar olmayıp gelen turistlerin ise durumun anlatılmasından sonra döndükleri görüldü.
kaynak:sabah