HÂL'İN DEVAMI MUHÂL
دوام الحال من المحال
-Devam ül hâl mine el muhâl- İçinde bulunulan halin, durumun aynı şekilde korunup devam etmesi mümkün değildir.Bir şeyin olduğu gibi kalmaması Yüce Allah'ın sünnetlerindendir.İnsanoğlunun anne karnında geçirdiği safhalar değişerek ve gelişerek ölüme kadar devam eder İçtimai hayatı ,aklı, nefsi sağlık derumu,medeni hali, başkalarıyla olan münasebeti ailevi ve buna benzer durumlar ta doğumundan evlenmesine ölümüne kadar devam eder.Fakirliği zenginliği, hoşnutsuzluğu rızası, gazabı kızması gibi durumlar değişebiliyor. İnsan elindeki dünyaya da çok sevinmemeli çünkü elinden er geç gidecek veya kendisi bırakıp gidecektir.
Rasulullah efendimizin Ğadbâ' isimli bir devesi vardı nerdeyse hiç kimse onu geçemiyordu bir gün yaşlı bir deveye binen bir a'râbi onu geçti bu durum ashab-ı kiramın zoruna gidince Rasulullah Efendimiz şöyle buyurdu: حق على الله ان لا يرتفع شيء من الدنيا الا وضعه.
Kesindir ki dünyada bir şey başkaldırınca yükselince Allah onu mutlaka olduğundan geri indirir,halini başka hale çevirir.Buhari Hadis no: 2872
سعديا از روى تحقيق ان سخن نشنيده اى.
هر نشينى را فراز وهر فرازرا نشينى
Sa'diyâ ez rûyi tahkik in suhen neşenîdeî,
Her nişinîra firaz ü her firazra nişinî.
Ey Sadi sen hakikaten bu sözü duymadın mı, her yokuşun bir inişi her inişin bir yokuşu vardır.
ما طار طير وارتفع
الا كما طار وقع
Mê târa tayrun vertafa'
İllê kemê târartafa'
Bir kuş uçup yükselince mutlaka uçup yükseldiği gibi alçalıp yere düşer yere iner.Hal mazinin sonu ve istikbalin başıdır ehli tasavvufun yanında kalbin üzerine varid olan bir durumdur bunda kişinin dahili yoktur, feyiz gibi hüzün gibi korku gibi ve sonra geçebilir.Eğer devam eder ve kişiye bir meleke gibi olursa o zaman ona makam denir o zaman haller Allah'ın vergisidir makamlarda kişinin yine Allah'ın fazl ü keremiyle kazandığı durumlardır veya ahval Yüce Allah'ın ikramıdır makamlar kişinin gayret ederek elde ettiği şeylerdir.
Bir dua vardır kaynağı hadis,sahabi ve tabii sözü olmadığı ama manasının çok doğru olduğu söylenmektedir.
"Ya muhavvil il hâli vel ahvâl havvil hâlenê ile ahsen il hâl ''.Ey hali ve ahvali değiştiren Yüce Allahım bizim de halimizi ahvalımızı en hayırlısına dönüştür.Amin.
Ahmet ÖZKAN
Emekli Müftü