Esed rejimine bağlı ordu komutanlığı, pazar günü subaylara, Devlet Başkanı Beşşar Esed'in 24 yıllık otoriter yönetiminin sona erdiğini bildirdi.
REJİM ÇÖKTÜ
Muhalifler, Suriye halkına yönelik ilk açıklamalarını devlet televizyonundan yayınladı: Muhalifler, "Şam'ı özgürleştirdik, Esed rejimini devirdik" açıklamasında bulundu.
Muhalifler Esed'in başkanlık sarayına da girdi. Bina terk edilmiş bir haldeydi.
Muhalifler ayrıca başkentin kuzeyindeki kötü şöhretli Saydnaya askeri hapishanesine girdiklerini ve oradaki tutukluları serbest bıraktıklarını duyurdu.
ŞAM SOKAKLARINDA KUTLAMALAR
Görgü tanıkları, Şam'ın ana meydanında toplanan binlerce kişinin, "Esad ailesinin yarım yüzyıllık iktidarından ardından özgürlük" sloganları atarak ve el sallayarak gösteri yaptığını aktardı.
ESED ÜLKEDEN KAÇTI
Reuters'a konuşan iki üst düzey ordu yetkilisi, Esed',n pazar günü erken saatlerde Şam'dan ayrılıp bilinmeyen bir yere uçtuğunu ve muhaliflerin başkente girdiğini belirtti.
Flightradar internet sitesinde yer alan verilere göre, başkentin muhalifler tarafından ele geçirildiği bildirildiği sırada Suriye Hava Yolları'na ait bir uçak Şam Havalimanı'ndan havalandı.
ESED'IN ÖLDÜĞÜ İDDİASI
Uçak ilk olarak Suriye'nin kıyı bölgesine doğru uçtu, ancak daha sonra ani bir U dönüşü yaparak birkaç dakika ters yönde uçtuktan sonra haritadan kayboldu.
Yine Flightradar'da yer alan verilere göre, uçağın neden ani bir dönüş yaparak haritadan kaybolduğu henüz bilinmiyor. İki Suriyeli kaynak ise Esad'ın uçak kazasında ölmüş olma ihtimalinin çok yüksek olduğunu bildirdi. Reuters uçakta kimlerin olduğunu henüz tespit edemedi.
Rejim yanlısı medya, Şam Havaalanı'nın boşaltıldığını ve tüm uçuşların durdurulduğunu bildirdi.
ESKİ YÖNETİM TESLİM OLDU
Suriye halkının sevinç gösterileri sürerken, Başbakan Muhammed Gazi el-Celali, yönetimin devamlılığını desteklemeye hazır olduğunu ve Suriye halkının seçeceği herhangi bir yönetimle işbirliği yapmaya hazır olduğunu ifade etti.
Suriyeli muhalif lider Ahmed el-Şara, pazar günü yaptığı açıklamada, kamu kurumları resmi olarak teslim edilene kadar eski başbakanın gözetiminde kalacağını ve buralara yaklaşılmasının yasak olduğunu bildirdi.
RUSYA'NIN SURİYE'DEKİ KONUMUNA NE OLACAK?
Rusya Savunma Bakanlığı'na yakın olan Rus savaş uzmanları, Suriye'deki stratejik öneme sahip iki Rus askeri tesisinin ve Moskova'nın Ortadoğu'daki varlığının, hızla ilerleyen muhalifler nedeniyle ciddi tehdit altında olduğu konusunda uyardı.
Rus askeri kaynaklarının büyük kısmı, Donald Trump'ın ocak ayında ABD'de iktidara gelmesinden önce Moskova güçlerinin daha fazla toprak ele geçirmek için acele ettiği Ukrayna'da sıkışmış durumda. Bu nedenle Rusya'nın Suriye'deki durumu etkileme kabiliyeti, 2015 yılında Esad'ı desteklemek için kararlı bir şekilde müdahale ettiği zamana kıyasla çok daha sınırlı.
Uzmanlara göre, muhaliflerin hızlı ilerlemeleri, Rusya'nın Orta Doğu'daki jeopolitik nüfuzunu baltalama tehdidinde bulunuyor.
RUS ÜSLERİ TEHDİT ALTINDA
Rus savaş uzmanları, Suriye'nin Lazkiye ilindeki Hmeymim hava üssünün ve kıyıdaki Tartus deniz üssünün tehdit altında olduğunu bildirdi. Rus uzmanlar, "Muhaliflerin durmayacağını, bu bölgeleri ele geçirmek için de harekete geçeceklerini" aktardı.
Cumartesi günü Doha'da Rus üslerinin akıbeti hakkında sorulan soruya Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "ne olacağını tahmin etme işinin olmadığını, ancak Moskova'nın muhaliflerin galip gelmesini önlemek için elinden geleni yaptığını" ifade etti.
Rus savaş uzmanları, Suriye'deki Rus güçlerinin çok kötü bir şekilde savunmasız olduğunu ve Hmeymin hava üssünün kaybedilmesi durumunda, Moskova'nın bölgede hava saldırıları yapma kabiliyetinin %75'inin kaybedilmesi anlamına geleceğini söyledi.
ABD'NİN ORTA DOĞU DENGELERİ BOZULDU
İngiltere merkezli Middle East Eye (MME) haber kuruluşuna göre, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ve Suriye Milli Ordusu (SMO), ABD'nin Orta doğu dengelerini elle tutulur şekilde bozdu.
ABD'li iki yetkili ve bir eski yetkili, MEE'ye verdiği demeçte, uydu istihbaratının muhalif güçlerin saldırı düzenlemenin eşiğinde olduğunu göstermesine rağmen, HTŞ öncülüğündeki saldırının ABD'yi hazırlıksız yakaladığını bildirdi.
SURİYE REJİMİ İLE ANLAŞACAKLARDI
MME'ye göre Biden yönetimi Suriye'de iç savaşın durulduğunu düşünüyordu. Bu nedenle Esed'le yapacakları bir anlaşmayla, Hizbullah'ın tedarik hatlarını kısıtlaması koşuluyla Suriye rejimine uygulanan yaptırımların hafifletilmesini planlıyorlardı.
Ancak ABD istihbarat ve savunma yetkililerinin MEE'ye bildirdiği bu anlaşma artık suya düştü.
WASHİNGTON VE PKK/YPG'NİN SURİYE'DEKİ DURUMU
Muhaliflerin şok saldırısının ardından ABD destekli terör örgütü PKK/YPG de kazanım elde etmek için mücadeleye katıldı ve İran'ın Suriye'ye olan kara köprüsünü fiilen kesti.
PKK/YPG, cuma günü Fırat Nehri'ni geçerek Deyr ez-Zor ve el-Bukemal'in de aralarında bulunduğu stratejik kasabaların geniş bir bölümünü ele geçirdi.
PKK terör örgütünün Deyr ez-Zor ve el-Bukemal'i ele geçirmesiyle ABD artık Suriye'ye ana giriş noktalarını etkin bir şekilde kontrol ediyor. ABD birlikleri ayrıca Irak, Suriye ve Ürdün sınırlarının kesiştiği El Tanif askeri üssünde konuşlanmış durumda.
PKK VE İSRAİL İŞBİRLİĞİ APAÇIK ORTADA
Eski bir ABD yetkilisi ve bir İsrailli kaynak MME'ye, PKK'nın artık İsrail'le arka kanallardan iletişim kurma arayışında olduğunu bildirdi.
Yetkililer, PKK'nın İsrail ile daha yakın koordinasyon sağlayacak şekilde konumlanmaya çalıştığını aktardı.
ABD’NİN SURİYE'DEN ÇEKİLME PLANI
MME'ye göre, Beyaz Saray'da iktidar boşluğu yaratan geçiş sürecinde Suriye'deki savaş hatları değişiyor.
Trump, ABD'nin kuzeydoğu Suriye'deki askeri varlığını eleştirdi. 2019'da ABD birliklerinin kısmen geri çekilmesini emretti.
Trump, daha sonra kararı kısmen geri aldı. Bugün Suriye'de yaklaşık 900 ABD askeri bulunuyor. Resmi görevleri DEAŞ'la ile mücadele etmek, ancak ABD, Suriye ihtilafının gelecekteki herhangi bir çözümünde onların varlığını bir pazarlık kozu olarak görmeye başladı.
YENİ TABLO PKK'YI İYİCE SIKIŞTIRACAK
ABD'nin eski Suriye büyükelçisi Robert Ford, kırılgan durumdaki PKK'nın önümüzdeki haftalarda daha da sıkıştırılacağını söylüyor.
Muhaliflerin Tel Rıfat'ı ele geçirmesiyle birlikte, tüm gözler şimdi Menbiç'te.
TERÖRİSTLER ESED'LE ANLAŞMAYA ÇALIŞMIŞ
MME'ye göre, PKK aylardır ABD'nin çekilmesinden endişe duyuyordu. Teröristler, ABD'nin onayıyla, özerklikten vazgeçmeleri karşılığında kendilerine Türk saldırılarından Rus ve Suriye koruması sağlayacak bir anlaşmaya varmak için Şam ile görüşmelerde bulundu.
MEE'ye konuşan bir ABD'li yetkili ve eski bir yetkili, görüşmelerin, PKK birliklerinin rejim güçlerine nasıl dahil edileceği konusunda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandığını, PKK'nın rejim güçlerine tam olarak entegre olmaya direndiğini aktardı.
MME'ye göre, Türkiye'nin hızla güçlenmesi, PKK'yı bıçak sırtında bırakıyor.
kaynak:sabah
